Sociale media spelen een grote rol in het leven van jongeren en volwassenen. Maar de groeiende impact ervan op de mentale gezondheid dwingt beleidsmakers wereldwijd om actie te ondernemen. Australië heeft al een wet die jongeren onder de 16 jaar verbiedt om platforms zoals TikTok, Instagram en Snapchat te gebruiken. In eigen land pleit Caroline Gennez voor strengere regulering, en Tiktox en X liggen wereldwijd onder vuur.

Uit meerdere onderzoeken blijkt dat jongeren zich vaker eenzama voelen en ontevreden zijn over hun leven ls ze veel gebruikmaken van sociale media. Zo toont een onderzoek van het Pew Research Center dat 59 procent van de tieners zich soms onzeker voelt over hun eign leven door het zien van perfecte levens op social media. Maar is een verbod dan de juiste aanpak?

Social media schetsen vaak een onrealistisch beeld van de werkelijkheid, wat gevoelens van onzekerheid kan versterken, vooral onder jongeren die moeite hebben om feit en fictie te onderscheiden. Toch kan een verbod ook averechts werken: wat verboden is, kan het nieuwsgierigheid en rebellie stimuleren. Jongeren vinden wellicht manieren om de regels te omzeilen, zoals via VPN's, waardoor controle nog lastiger wordt. Daarnaast raakt niet iedereen beïnvloed door social media. Een strikte leeftijdsgrens houdt geen rekening met verschillen in emotionele rijpheid. 

Sociale media bevatten verslavende elementen, zoals eindeloos scrollen en gepersonaliseerde algoritmes, die zowel jongeren als volwassenen langdurig vasthouden. Dat leidt niet alleen tot afleiding op school of werk, maar heeft ook negatieve gevolgen voor de mentale gezondheid. Regelgeving die deze mechanismen beperkt, zoals het automatisch verwijderen van schadelijke inhoud, kan al veel structurele verbeteringen brengen.

In plaats van te focussen op leeftijdsgrenzen, zou de nadruk moeten liggen op begeleiding en bewustwording. Zoals de islamitische geleerden Imam Al-Ghazali ooit schreef: "Tijd is het meest waardevolle kapitaal." 

Het leren beheersen van tijd en het vermijden van verslaving is een les die zowel jongeren als volwassenen moeten meekrijgen. Ouders en scholen spelen daarbij een cruciale rol. Ouders kunnen het goede voorbeeld geven door minder tijd op hun eigen telefoons te besteden, terwijl scholen mediawijsheid als vast onderdeel van het curriculum kunnen opnemen. Samenwerking tussen gezinnen en scholen is essentieel om jongeren te leren omgaan met de risico's en verleidingen van social media.

Want het debat over social media raakt aan een breder maatschappelijk vraagstuk: de balans tussen vrijheid en verantwoordelijkheid in een digitale wereld. Een volledig verbod is onrealistisch en moeilijk te handhaven. Bewustwording, opvoeding, technologische innovatie en regelgeving bieden een duurzamer alternatief. Alleen door samen te werken kunnen we een digitale omgeving creëren die veiliger en gezonder is voor iedereen.

Bron: Het belang van Limburg