Zolang er geen diepgaande hervormingen plaatsvinden, zullen kinderen blijven worstelen in de klas (15/03/2025
Klassen worden steeds groter, leerkrachten zijn met steeds minder en leerlingen en kreunen onder prestatiedruk en een lawine aan prikkels. Is het dan een wonder dat kinderen steeds meer probleemgedrag vertonen?
De cijfers van de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) liegen er niet om: het aantal leerlingen dat uit school wordt gezet, verdubbelde in het secundair onderwijs en nam in het basisonderwijs met 73 procent toe. We zien een duidelijke trend: scholen kampen met steeds grotere uitdagingen op het vlak van orde, discipline en welzijn. Maar wat ligt aan de basis van deze problematiek? Zijn er bredere maatschappelijke oorzaken die dit gedrag verklaren?
Eén van de meest voor de hand liggende oorzaken is de impact van sociale media. Kinderen groeien op in een wereld waarin Tiktok, Instagram en Snapchat constant prikkels afvuren. Dit beloont kortetermijndenken, vermindert de aandachtsspanne en stimuleert impulsief gedrag. In mijn klassen kunnen leerlingen nauwelijks vijf minuten zonder hun smartphone. Het leidt tot frustratie en conflicten.
Daarnaast lijkt ouderlijk gezag onder druk te staan. Het CLB stelt vast dat ouders die onvoldoende betrokken zijn, vaker kinderen hebben met problematisch gedrag. Dit toont hoe belangrijk ouderlijke betrokkenheid is.
Ook prestatiedruk speelt een cruciale rol. Het aantal langdurig zieke leerlingen steeg met 57 procent sinds 2017-2018, wat erop wijst dat veel jongeren kampen met stress, angst of depressieve gevoelens. In de klas merk ik vaak hoe leerlingen in paniek schieten bij het idee dat ze niet goed genoeg presteren. Sommige studenten haken volledig af en worden lusteloos, anderen tonen hun frustratie door uitdagend gedrag te vertonen.
Maar ook het aanhoudende lerarentekort valt niet te onderschatten. Klassen worden groter, de werkdruk stijgt en leerkrachten hebben minder tijd om individuele leerlingen te begeleiden. Het effect is enorm. Veel van mijn collega’s vertellen dat ze vaker moe en gefrustreerd thuiskomen. Ze hebben niet alleen de taak om les te geven, maar ook om als opvoeder, bemiddelaar en vertrouwenspersoon op te treden. Dat is een zware last, zeker als er weinig ondersteuning is vanuit het beleid.
Is uitsluiting dan een oplossing? CLB-experts pleiten voor vroegtijdige preventie en betere ondersteuning, en terecht. Wanneer een leerling wordt uitgesloten, lost dit het fundamentele probleem niet op. Vaak komt hij of zij in een negatieve spiraal terecht, wat de kansen op herintegratie alleen maar kleiner maakt.
Scholen moeten meer inzetten op preventieve maatregelen en begeleiding. Het aanbieden van alternatieve leertrajecten voor leerlingen met gedragsproblemen, het inzetten van extra zorgpersoneel en het versterken van de samenwerking tussen school en ouders kunnen bijdragen aan een meer structurele aanpak.
De maatregelen die Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) voorstelt – zoals een contract tussen school en ouders en richtlijnen rond goed gedrag – kunnen bijdragen. Maar zolang er geen diepgaandere hervormingen plaatsvinden, zoals kleinere klassen, extra ondersteuning voor leerkrachten en een kritische kijk op de rol van sociale media, zullen we blijven worstelen met deze problematiek.
Bron: Het belang van Limburg